JavaScript waa luuqadda nolosha siisay web-ka. Haddii HTML ay tahay laf-dhabarta dhismaha, CSS ay tahay qurxinta, JavaScript waa maskaxda dhaqaajisa — waa halka ficilka, isbeddelka iyo falcelinta dhabta ah ay ka bilaabmaan.

JavaScript waxaa markii hore sameeyay Brendan Eich sanadkii 1995, isagoo u dhisay browser-ka Netscape si web-ka uu u noqdo mid nool, aan ahayn bog caadi oo qoraal kaliya ah. Maanta, waa luuqadda loogu adeegsi badan yahay adduunka, iyadoo ka shaqeysa web, mobile, desktop, iyo xitaa server (Node.js).

Fikradda JavaScript waa fudeyd iyo xorriyad. Waa interpreted language, taasoo micnaheedu yahay in code-ka la akhriyo isla markiiba, iyadoo aan loo baahnayn in la “compile”-gareeyo sida C++ ama Java.

JavaScript waxay si toos ah ula falgashaa DOM (Document Object Model), taasoo kuu oggolaanaysa inaad si toos ah u beddesho waxa user-ku arkayo:

document.getElementById("title").innerText = "Hello, Dugsiiye!";

Hal sadar ayaa ku filan in web dhan is beddelo.

Markii hore JavaScript waxay ku shaqeyn jirtay browser-ka, laakiin markii Node.js yimid, waxay noqotay luuqad buuxda oo backend ah. Maanta waxaad JavaScript ku dhisi kartaa app buuxa: frontend (React, Vue, Angular) iyo backend (Node.js, Express).

Waxa kale oo JavaScript ay leedahay version cusub oo la yiraahdo ES6, kaas oo keenay qaab cusub oo nadiif ah sida let, const, arrow functions, iyo classes, taas oo luuqadda ka dhigtay mid awood sare leh.

Bal qiyaas web aan lahayn JavaScript — waa bog sida buug ah, waxad gujinaysaa batoon kumana siinaayo jawaab. JavaScript waa sida koronto siisa magaalada — markay joogto, wax walba way shaqeeyaan; markay maqan tahay, web-ku waa mugdi.

JavaScript waa afka uu internet-ku ku hadlo. Waa luuqadda isku xirta user-ka iyo software-ka, hal-abuurka iyo ficilka. Qof kasta oo developer ah oo raba inuu dhiso web, app, ama system casri ah — waa inuu JavaScript bartaa.